Postoji razlog zašto su Ajzenhauer i njegovi generali bili pasionirani u igranju ove razbibrige koja najviše stimuliše moždane vijuge.

U noći 07. novembra 1942. godine, dok su savezničke snage u Operaciji Baklja bile postavljene ispred sjevernoafričke obale, glavnokomandujući general Dvajt Ajzenhauer je nervozno čekao. Bila je magla, a vijesti o invaziji su sporo dolazile. Da bi im prošlo vrijeme, Ajk i njegova tri sudruga su igrali bridž.

Ova igra je bila važan dio Ajkovog života – kroz čitav rat, u Bijeloj kući i dok je bio u penziji. Tih godina američki lideri su bili pasionirani bridž igrači. Jedan od ljudi za Ajzenhauerovim stolom te noći je bio general Alfred Grauenter, kasniji komandant NATO-a i dugogodišnji predsjednik Svjetske bridž federacije. Državni sekretar Džon Foster Duls hvalio se svojim majstorstvom u igri, a njegov department je dugo organizovao svjetski bridž turnir u ambasadama i konzulatima.

Često ćete čuti da je šah najbolji model za geopolitiku, pa i za sam rat. U hit filmu iz 1963.-e ‘Iz Rusije sa ljubavlju’, Džejms Bondu prijeti brilijantni sovjetski šah-majstor Tov Kronstin (očito po uzoru na Borisa Spaskog).

Ali Ajzenhauer je bolje znao. Nijedna igra na ploči ne može da replicira uslove na bojnom polju ili manevrisanje geostrategije iz jednog jednostavnog razloga – Sve su figure vidljive na ploči. Igre kartama su bolji modeli zbog toga što se vitalne informacije uvijek skrivaju pod ‘maglom rata’ ili zbog varke protivnika. Većinu vremena bridž igrač vidi samo jednu četvrtinu karata, i neke od informacija koje on može iz njih dobiti mogu biti pogrešne.

U brižu se većinom radi o komunikaciji, i svaka poruka koju igrač pošalje – kroz licitaciju ili igranje određene karte – dođe i do partnera tog igrača i do njegovih protivnika. Često igrač mora da odluči da li da kaže svom partneru istinu (i time informiše i protivnike) ili zavara protivnike (i time uđe u rizik da ozbiljno prevari i svog saveznika preko puta stola).

Ništa od ovoga ne postoji ni u najboljim igrama na ploči. Da bi bili pošteni, dozvoljavaju se neke finte, ali ne i potpune laži. Veliki bridž igrači su veliki lašci – kao što su to brilijantni vojni lideri i diplomate i političari. Uzmimo najpoznatili skorašnji primjer: Deng Ksiaoping, čovjek koji je izgradio modern Kinu, bio je nezajažljiv igrač bridža koji je imao privatni voz za svoje partije.

Problem odvagivanja između istine i laži je jedan od razloga zašto kompjuteri ne pobjeđuju u bridžu, a dok se odlično snalaze u vrhunskom šahu. IBM-ov Deep Blue program je porazio velemajstora Garija Kasparova u meču od šest parija 1997, ali se ispostavilo da je bridž pretežak za mašine.

Bridž je možda previše težak i za savremene Amerikance. Populacija bridž igrača se smanjuje i stari. U Ajzenhauerovo vrijeme, gotovo polovina američkih porodica imala je bar jednog aktivnog bridž igrača; od prije 10 godina, samo tri miliona igralo je najmanje jednom sedmično, a njihov prosjek godina je bio 51. Kibicujte na nacionalnom bridž šampionatu ili na turniru u lokalnom bridž klubu, i bićete impresionirani bijelim glavama i brojem invalidskih kolica i boca sa kisikom.

Drugi primjer: Dok se Operacija Baklja odvijala, nekoliko bridž knjiga je bilo na listama bestselera. Danas se bridž knjige štampaju u malim izdanjima od strane specijalizovanih naklada. Knjige o pokeru se drže nešto bolje, ali slava nijednog pisca ne može ni da primiriše onoj koju su imali Ilaj Kalbertson ili Čarls Goren, visoko profilisani bridž autori u prošlom vijeku.

Smanjena populacija američkih bridž igrača ide ruku pod ruku sa drugim dokazima opadajuće mentalne discipline, uključujući i skraćenu moć koncentracije i smanjen broj čitalaca. Ne možeš bili igrač karata koji pobjeđuje ako nisi koncentrisan nekoliko sati, a usavršavanje igre traje godinama. Bridž nije solo aktivnost - treba vam partner sa kojim morate postići vrlo detaljne dogovore o milijardi situacija. Sve je ovo dobro za moždane vijuge - bridž omogućava moždanu stimulaciju koja pomaže igračima da zadrže mentalnu oštrinu i otjeraju demenciju.

Ajzenhauer i Gruenter bi bili veoma potreseni smanjenjem bridž populacije, znajući da je to suštinska američka igra, razvijena u svome modernom obilku dvadesetih godina 20-tog vijeka, na palubi jahte ‘Vagrant’ (Skitnica) Harolda Vanderbilta. Američki igrači nastavljaju da pobjeđuju na međunarodnim takmičenjima, ali oni su većinom profesionalci. Ukoliko i imaju redovne poslove, oni su često trgovci akcijama ili trgovački putnici, a ne biznis šefovi, diplomate ili vojni oficiri.

Možda bi bilo od pomoći da se instrukcije bridža i takmičenja uvedu u srednje škole i fakultete, kao što je to učinjeno sa šahom. Ljubitelji bridža, kao što su Bil Gejts i Voren Bafet bi to sigurno podržali i sponzorisali programe i turnire za mlade igrače, sa prigodnim nagradama.

Nije slučajno da najveći mislilac modernih vremena, Nikolo Makijaveli bio igrač bridža, a da njegovo remek djelo ‘Princ’ je i dalje osnovna lektira za američke oficire specijalnih snaga. Princ, napisao je Makijaveli, treba da bude ‘od riječi, pošten’, ali ‘treba da bude istreniran tako da ukoliko treba da bude i drugačiji, on će znati kako.’ Ovu lekciju možete naučiti samo od kraljeva i žandara, a ne od šahovskih kraljica i topova.

Gdin Ledin, slobodni naučnik pri Fondaciji za odbranu demokratija, je ekspert u bridžu i bivši trener izraelskog nacionalnog bridž tima.

Napisao:
Majkl Ledin
17 maj 2015, Vol Strit Žurnal